Tuimelaars van Oceanogràfic València

Inleiding 

Oceanogràfic is een aquarium in Valencia, Spanje. Hier kun je onder andere het grootste aquariumcomplex van Europa vinden, maar ook vier soorten zeezoogdieren. De tuimelaar, beloega, gewone zeehond en Patagonische zeeleeuw. Ik bracht er een bezoek vanwege mijn artikel over de beloega's, maar ik heb uiteraard ook het dolfinarium bezocht. Oceanogràfic opende op 14 februari 2003 als deel van "Ciudad de las Artes y las Ciencias" oftewel "Stad van de Kunsten en Wetenschap". Dit futuristische gebouwencomplex dankt zijn bekendheid aan de bijzondere architectuur.  Het gebied omvat wel 2 km² en het bestaat uit onder andere een operahuis, botanische tuin, planetarium, museum en dus ook het aquarium van Oceanogràfic. Het is een van Valencia's meest toonaangevende bezienswaardigheden. De moderne uitstraling is ook terug te zien aan de gebouwen in het park zelf. Er leven ongeveer 20.000 dieren van 600 verschillende soorten. Denk hierbij aan dolfijnen, haaien, zeeschildpadden, zeehonden, zeeleeuwen, beloegas, roggen, octopussen en vele soorten vissen en andere zeedieren. Ook is er een grote voliere aanwezig met heel veel soorten aquatische en semi aquatische vogels. Denk hierbij aan dieren als eenden, reigers, lepelaars en ooievaars. Naast het gebruiken van deze dieren voor educatie en onderzoek, is Oceanogràfic ook heel actief in de opvang en rehabilitatie van zeeschildpadden, haaien en walvisachtigen. Ook met de conservatie van lokale flora en fauna houden zij zich heel serieus bezig. Een heel groot deel van de collectie dieren in het park wordt gebruikt voor conservatie. Zo zijn veel dieren oorspronkelijk opvangdieren of worden zij gefokt om weer te worden uitgezet de natuur. Een volledig overzicht van alle conservatie-doeleinden die ik heb gezien kun je vinden in mijn artikel over de beloega's in het park.

Ook Oceanogràfic is een vrij nieuwe speler in de aquarium/dolfinarium wereld omdat het 'pas' in 2003 opende. Veel dolfinaria in Europa bestaan sinds de jaren 70', 80' of 90' en houden al decennia zeezoogdieren zoals tuimelaars en Californische zeeleeuwen. Oceanogràfic kwam dan ook zeer interessant binnen vallen in 2003 met zowel het grootste klassieke dolfinariumbassin van Europa en twee beloega's, een soort die je op dat punt bijna nergens anders in Europa kon bewonderen. Ook leeft er een ondersoort van de tuimelaar; de Zwarte Zee tuimelaar (Tursiops truncatus ponticus), vrijwel alle andere dieren in Europese parken zijn Atlantische tuimelaars (Tursiops truncatus).

Dolfinarium

Het dolfinarium van Oceanogràfic is een enorm complex. Het heeft de vorm van een klassiek dolfinariumbassin: een grote "showpool" aan de voorkant, die met name wordt gebruikt voor voorstellingen en verschillende separatiebassins. Een vrij standaard set-up in de dolfinariumwereld. Toch is dit bassin vele male groter dan alle andere bassins van dit type die ik heb gezien. Dit komt misschien niet helemaal over op de foto, maar het viel echt op hoe groot dit gebied was. De dieren leven hier in 24 miljoen liter water! Even ter vergelijking: De hele leefruimte van de dolfijnen in de dolfijnendelta van het Dolfinarium Harderwijk is 13 miljoen liter! Dit complex is vrij te bezoeken, ook tussen de voorstellingen door. De dieren zitten gegroepeerd in de verschillende bassins. Bij mijn bezoeken zat er iedere keer een andere groepering in het grote bassin, er werd dus actief gewisseld. Er leven 19 tuimelaars in het dolfinarium van Oceanogràfic en je kunt alle bassins ten alle tijde zien, maar op geen moment was het mogelijk alle dieren tegelijk te spotten, wat ook weer de omvang weergeeft van de leefruimte. Op de achtergrond van het complex zag je flatgebouwen en andere delen van de stad, dit vond ik zelf een beetje jammer/storend. Je komt dit eigenlijk door heel het park tegen, maar om één of andere reden viel het me in de rest van het park minder op of was het minder aanwezig. De voorkant van het complex is voorzien van een zogenaamde "slide-out" waarop de dieren uit het water kunnen komen en een lange glaswand. Hierdoor zijn de dieren nog beter te bekijken. De dieren zwommen ook actief langs deze glaswand en hadden interacties met de bezoekers.  

                                                              Dolfijnen

Lang was er weinig bekend over de groep dieren in Oceanogràfic, ook kwamen er weinig foto's online terwijl het park op een zeer toeristische plaatst ligt. Dit is natuurlijk vrij logisch omdat het park opende in een tijd dat het internet en vooral social media nog niet zo'n grote rol speelde als vandaag de dag. Nog steeds is niet alle informatie bekend, maar inmiddels kan ik de dieren wel herkennen en wat ik weet heb ik hier opgeschreven: De originele groep dolfijnen werd samengesteld van dieren uit verschillende andere parken. Ze kwamen aan in batches op verschillende data. De eerste groep arriveerde in 2002, voor de opening van het park. In de loop van het jaar en ook in 2003 arriveerden er nog meer dieren om de groep aan te vullen. De dieren kwamen uit verschillende dolfinaria in Cuba, Argentinie en Spanje. Dit waren de dieren: Elly, Billy, Josué, Grisel, Lair, India, Jungla, Lazo, Nika, Laura, Kiara, Luiso, Lito, Lorén, Rocky & Dam. Een enorme eerste groep dus. Op oude foto's van de dolfijnenshow zie je vaak bijna alle dieren tegelijk op de grote slide-out, echt een heel gaaf gezicht! Een deel van deze originele groep leeft nog steeds in het park, samen met de jongen die zij inmiddels hebben gekregen. De eerste geboorte was al in 2004, toen Elly beviel van een mannetje genaamd "Neptuno". Door de jaren heen volgde er nog vele geboortes zoals: Nala (2004), Virkin (2006), Venus (2006), Arion (2008), Aiko (2009), Pzifer (2010), Astro (2010), Tux (2011), Apolo (2013), Aqua (2013), Niko (2013), Ura (2017) en Kai (2020). Ook hebben veel dolfijnen, met name mannetjes de groep inmiddels verlaten en zijn verhuisd naar andere parken. Dit wordt veel gedaan in dolfinaria om zo de natuur na te bootsen. Hier verlaten mannetjes namelijk hun groep om zich bij een nieuwe groep of een vrijgezellengroep te voegen. Dit is een natuurlijke manier om conflicten en inteelt te voorkomen. Luiso, Lorén en Lito verhuisden naar Zoo Madrid, Lair naar Zoo Lisboa, Rocky en Dam naar Aquópolis Costa Dorada en daarna Marineland Antibes, Tux verhuisde eveneens naar Marineland Antibes een aantal jaren later. Astro verhuisde naar Selwo Marina en India, Jungla, Laura, Kiara, Aiko en Arion verhuisden naar Aquópolis Costa Dorada in Spanje.

De dieren die er nu op dit moment leven zijn de dieren uit de originele groep: Elly, Billy, Lazo, Josué, Grisel en Nika, samen met hun jongen: Neptuno, Apolo, Nala, Niko, Virkin, Pfizer, Venus, Ura en Kai. Daarbij zijn twee dieren uit het nu gesloten Zoo Barcelona aangekomen in September 2016, dit zijn Kuni en Leia. De meest recente nieuwe dieren zijn Baily en Aya uit het eveneens gesloten Parc Asteríx. Zij kwamen aan op 31 januari 2021.

Nika

Dan is er ook nog Nika, een aparte verschijning. Vrijwel alle tuimelaars in Europese dolfinaria, aquaria en dierentuinen zijn Atlantische tuimelaars, op enkele uitzonderingen na. Dit zijn de zogenoemde 'Flipper' dolfijnen. Iedereen kent ze wel; Groot, lichtgrijs met een lichtere tot witte buik, atletisch en slank gebouwd met een lange snuit. Er zijn echter ook ondersoorten van de tuimelaar, die er naarmate ze zich aangepast hebben aan hun leefomgeving iets anders uit zijn gaan zien. Soms zijn die verschillen miniem en moet je een kenner zijn om ze te zien, soms zijn ze heel erg duidelijk. Zo heb je bijvoorbeeld de Stille Oceaan Tuimelaar, (Tursiops truncatus gillii) dit dier is over het algemeen wat zwaarder, vaak wat donkerder van kleur en heeft een iets andere kopvorm. Een nog extremere versie daarvan is de Buitenkust Tuimelaar, (Tursiops nuaanu) die bijna zwart van kleur is, een platte korte snuit heeft en veel lomper van vorm is. Dan heb je nog de andere kant van het spectrum zoals de Langbektuimelaar, (Tursiops aduncus), die juist wat langer en dunner van vorm lijkt, een veel langere duidelijke snuit heeft en qua kleuren ook wat afwijkt. Zij hebben vaak vlekjes op de keel en buik en zeer donkere randen om de ogen. Zo zijn er allemaal verschillen te zien tussen de verschillende ondersoorten. Google maar eens op deze soorten en kijk of je de verschillen kunt ontdekken. Uiteindelijk kun je doormiddel van een foto van een dolfijn vrij accuraat bepalen welk type het is. Zelfs wanneer het nog geen officiële ondersoort is, kun je vaak zien aan het uiterlijk waar een dolfijn vandaan komt. Dit zie ik bijvoorbeeld heel duidelijk bij dieren die uit Cuba komen of rond Schotland. In het geval van Nika; zij is een Zwarte Zee Tuimelaar (Tursiops ponticus). Dit is dus een geïsoleerde groep die alleen voorkomt in de Zwarte Zee. Qua uiterlijk zie je zeker verschillen. Kijk maar eens naar de foto's waarbij ze langs Lazo op het platform ligt. Over het algemeen zijn Zwarte Zee Tuimelaars wat donkerder, korter en gedrongener van bouw en zijn de snuit en kop-aftekeningen vrij dik en karakteristiek. De witte vlek die je op de foto's ziet is geen deel van deze kenmerken, maar een litteken. Wanneer een verwonding heelt bij dolfijnen blijft de huid op die plek vaak voor altijd wit. Een voorbeeld hiervan was dolfijn Skinny uit het Dolfinarium in Harderwijk.  

Show

Tegenwoordig is de dolfijnenshow van Oceanogràfic in eigen woorden een "educatieve presentatie". Hier ben ik het deels mee eens, er zijn inderdaad een hele hoop dingen veranderd sinds de eerste versie van de show. Oefeningen zoals door hoepels springen, over touwen springen, trainers in de lucht gooien en andere onnatuurlijker uitziende gedragingen zijn geschrapt. Toch lijkt het naar mijn mening nog steeds veel op een klassieke show. Er wordt gebruik gemaakt van popmuziek en trainers doen waterwerk met de dieren in het bassin. Het publiek wordt ook gemotiveerd te klappen terwijl er allemaal high-energy gedragingen worden uitgevoerd zoals salto's en ingewikkelde sprongen. Toch zie je ook zeker het educatieve gedeelte terug. Voor de show speelt er een quiz af, waar mensen live aan mee kunnen doen op hun telefoon. In deze quiz worden vragen gesteld over dolfijnen, zoals feitjes en vragen over hun natuurlijke gedrag, maar ook over andere zeedieren. De winnaar van de quiz, -in dit geval mag dit alleen een kind van boven de 4 jaar zijn- mag tijdens het educatieve gedeelte van de show samen met de trainer naar het glas komen om de dolfijn een gedraging te laten doen. Het educatieve gedeelte van de show bestaat uit een filmpje over het dolfinarium zelf en een segment met een spreker die uitleg geeft door een microfoon. Deze uitleg is echter alleen in het Spaans, zonder uitleg of ondertiteling op het scherm. Aangezien Oceanogràfic in een zwaar toeristische stad ligt, zou een vertaling van de uitleg op het scherm een slimme zet zijn naar mijn mening, omdat ook veel Engelssprekende toeristen het park bezoeken. Voor mij was het meest interessante gedeelte uit de show het segment met de D-tag, dat zal ik in de alinea hieronder nog even beschrijven. 

D-Tag

Je hebt hem waarschijnlijk al langs zien komen op mijn foto's, de D-Tag. Dit rode apparaatje kan doormiddel van zuignappen bevestigd worden op de rug van een dolfijn. Dit is een apparaat dat daadwerkelijk gebruikt wordt door Oceanogràfic in studies naar wilde dolfijnen! Deze D-Tag meet verschillende parameters zoals watertemperatuur, snelheid, diepte van een duik, de activiteit van de dieren en het neemt ook geluid op. De dolfijnen in het dolfinarium van Oceanogràfic hebben bijgedragen aan de ontwikkeling van dit nuttige onderzoeksmiddel, het kon namelijk op hen worden getest. In iedere show is een segment waarop dit nog een keer wordt gedemonstreerd aan het publiek. Op mijn foto's zie je het op de rug van Nika en Josué zitten, zelfs tijdens duiken, snelzwemmen en sprongen blijft de D-Tag prima op zijn plek zitten. Dit was naar mijn mening echt een leuke en interessante toevoeging dat ook aan het publiek laat zien hoe nuttig het kan zijn om onderzoek te doen en ontwikkelen op dolfijnen onder menselijke zorg.